Jakie bloczki fundamentowe pod dom murowany?

Do budowy fundamentów domu murowanego najczęściej stosuje się bloczki betonowe klasy co najmniej B20 o wymiarach 38 x 24 x 12 cm. Takie bloczki zapewniają odpowiednią wytrzymałość i stabilność konstrukcji, a jednocześnie umożliwiają szybkie wykonanie ław i ścian fundamentowych. Wybierając bloczki fundamentowe, warto zwrócić uwagę na ich nośność oraz odporność na wilgoć.

Jakie bloczki fundamentowe wybrać pod dom murowany?

Bloczki fundamentowe pod dom murowany powinny mieć odpowiednią wytrzymałość na ściskanie – minimum 15 MPa, choć zaleca się wybierać bloczki o klasie betonu B20 lub wyższej, szczególnie na gruntach o niskiej nośności. Istotne są również wymiary – standardowo stosuje się bloczki o rozmiarze 38 x 24 x 12 cm, pozwalające na szybkie wznoszenie fundamentu, ale na rynku dostępne są także warianty grubsze, które zapewniają lepszą izolację.

Bardzo ważna jest nasiąkliwość bloczków – im niższa (najlepiej poniżej 10%), tym lepiej znoszą kontakt z wilgocią gruntu i są mniej podatne na uszkodzenia mrozowe. Bloczki o gładkiej powierzchni ułatwiają wykonanie hydroizolacji, zaś powierzchnia ryflowana sprzyja lepszemu połączeniu z zaprawą. Niektórzy producenci oferują bloczki z dodatkami uszlachetniającymi, na przykład kruszywami bazaltowymi, które podnoszą trwałość materiału.

Duże znaczenie ma również sposób produkcji: bloczki wibroprasowane charakteryzują się mniejszą ilością porów wewnętrznych, co zwiększa ich wytrzymałość na działanie wilgoci i mrozu. Rozsądnym wyborem będą bloczki od producentów posiadających atesty i badania deklarujące rzeczywiste wartości parametrów technicznych – deklaracje w dokumentacji powinny być zgodne z normą PN-EN 771-3.

Poniżej przedstawiono porównanie najczęściej stosowanych bloczków fundamentowych pod kątem kluczowych parametrów:

Z tabeli wynika, że im wyższa wytrzymałość i niższa nasiąkliwość, tym lepsze parametry wytrzymałościowe oraz odporność na czynniki zewnętrzne. Lepiej nie opierać wyboru wyłącznie na cenie, lecz w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na specyfikację techniczną i potwierdzenie jakości materiału.

Czym kierować się przy wyborze bloczków fundamentowych?

Przy wyborze bloczków fundamentowych należy kierować się przede wszystkim ich wytrzymałością na ściskanie – do domu murowanego zaleca się bloczki o klasie co najmniej 15 MPa. Kluczowe są również wymiary bloczków: standardowe to 38 x 24 x 12 cm, jednak przy większych obciążeniach lepiej sprawdzają się grubsze lub pełniejsze egzemplarze, co wpływa na nośność fundamentu.

Odpowiedni materiał bloczków fundamentowych gwarantuje trwałość i odporność na wilgoć. Najwięcej zalet mają bloczki z betonu B20 lub B25, o gęstości powyżej 2000 kg/m³. Równość powierzchni oraz brak pustek i ubytków ułatwiają murowanie i redukują mostki termiczne.

Podczas zakupu bloczków dobrze jest upewnić się, że posiadają one atesty oraz zgodność z normą PN-EN 771-3. Uznani producenci udostępniają pełne dane techniczne, co daje pewność powtarzalności i jakości produktu – to szczególnie ważne dla nośnych fundamentów pod ciężkie ściany murowane. Należy unikać bloczków o nieznanym składzie lub produkowanych chałupniczo, bo często są słabej jakości i nie zapewniają wymaganej wytrzymałości.

Jakie są rodzaje bloczków fundamentowych i ich właściwości?

Bloczki fundamentowe różnią się przede wszystkim materiałem, sposobem wykonania oraz wytrzymałością. Najczęściej stosuje się bloczki betonowe z betonu klasy B15-B25, ale dostępne są również bloczki keramzytobetonowe i silikatowe. Ich podstawowe właściwości to odporność na ściskanie (od 5 do nawet 25 MPa) oraz nasiąkliwość – przy bloczkach betonowych nie powinna przekraczać 8%, natomiast bloczki keramzytowe oferują lepszą izolacyjność termiczną przy niższej masie.

Do wyboru są podstawowe rodzaje bloczków fundamentowych, które przedstawia tabela:

Bloczki betonowe cieszą się największą popularnością ze względu na uniwersalność i wysoką odporność na trudne warunki gruntowo-wodne. Keramzytobeton najlepiej sprawdza się tam, gdzie ważna jest waga konstrukcji oraz izolacyjność termiczna. Z kolei bloczki silikatowe stosuje się rzadziej — przede wszystkim jako uzupełnienie konstrukcji, gdy potrzebna jest większa gęstość materiału i odporność biologiczna.

Wybierając rodzaj bloczka, trzeba dokładnie przeanalizować nie tylko warunki gruntowe, ale również wymagania dotyczące wytrzymałości oraz kwestie logistyczne związane z montażem.

Jak przygotować podłoże pod bloczki fundamentowe?

Podłoże pod bloczki fundamentowe powinno być równe, stabilne i nośne, wolne od humusu, korzeni oraz luźnych nasypów. Po wytyczeniu obrysu ław fundamentowych należy wykonać wykop na głębokość przemarzania daną dla konkretnego regionu (zwykle 80–120 cm). Dno wykopu należy oczyścić i zagęścić mechanicznym ubijakiem, tak aby uzyskać jednolitą, twardą powierzchnię.

Aby zapewnić właściwy rozkład obciążeń i ochronę bloczków przed wilgocią, na wyrównanym i zagęszczonym dnie wykopu umieszcza się 10–15 cm warstwę podsypki piaskowej lub żwirowej, którą również należy zagęścić. Kolejny krok to ułożenie cienkiej warstwy chudego betonu (grubość 8–10 cm), na której rozkłada się bloczki fundamentowe. Ta warstwa pełni zarówno funkcję wyrównawczą, jak i chroni fundamenty przed podciąganiem wody z gruntu.

Poniżej znajduje się tabela przedstawiająca wymagane parametry poszczególnych warstw posadowienia pod bloczki fundamentowe:

Wszystkie warstwy należy sprawdzić pod kątem poziomu i równości przy użyciu poziomnicy lub niwelatora, zachowując tolerancję do 0,5 cm na 2 mb. Przestrzeganie tych zasad pomaga wyeliminować ryzyko nierównomiernego osiadania fundamentów oraz błędów przy murowaniu bloczków.

Kiedy stosować bloczki fundamentowe zamiast ław betonowych?

Bloczki fundamentowe stosuje się zamiast ław betonowych przede wszystkim w przypadku budowy domu na gruntach nośnych, gdzie nie występuje wysoki poziom wód gruntowych i nie ma ryzyka osiadania gruntu. Rozwiązanie to wybierane jest przy budowie budynków o prostej bryle oraz przy obiektach o stosunkowo niewielkich wymiarach i obciążeniach, takich jak domy jednorodzinne. Bloczek fundamentowy sprawdza się także, gdy prace ziemne prowadzone są ręcznie lub niemożliwe jest podjechanie ciężkiego sprzętu do wykonania monolitycznej ławy.

W przypadku modernizacji lub rozbudowy istniejącego budynku, bloczki fundamentowe pozwalają uniknąć technologicznych przerw związanych z wiązaniem betonu – fundament można wznosić etapami, dostosowując tempo do harmonogramu prac. Bloczek jest optymalny tam, gdzie liczy się większa elastyczność budowy oraz gdzie można uniknąć uzależnienia postępu prac od dostaw gotowej mieszanki betonowej.

Wybór bloczków fundamentowych nie sprawdzi się na terenach zalewowych, przy bardzo dużych i ciężkich konstrukcjach, ani tam, gdzie fundamenty muszą być szczególnie szczelne i odporne na duże obciążenia rozciągające. W takich sytuacjach lepiej postawić na tradycyjne ławy betonowe ze względu na większą jednorodność i wytrzymałość.

Dla jasnego porównania możliwości zastosowania bloczków fundamentowych i ław betonowych w różnych warunkach budowy przedstawiono poniższą tabelę:

Z zestawienia jasno wynika, że bloczki fundamentowe są korzystnym rozwiązaniem na stabilnych gruntach o niskim poziomie wód, zwłaszcza tam, gdzie liczy się prostota wykonania albo ograniczony dostęp do ciężkiego sprzętu. W trudniejszych warunkach – na przykład przy dużych obciążeniach lub słabym gruncie – tradycyjna ława betonowa będzie pewniejszym wyborem.

Na co uważać przy układaniu bloczków fundamentowych?

Podczas układania bloczków fundamentowych istotne jest zachowanie idealnej poziomicy i pionu – każda niedokładność rzędu kilku milimetrów znacząco podnosi ryzyko pęknięć oraz komplikuje kolejne etapy prac murarskich. Bloczki należy układać na równej warstwie zaprawy cementowej klasy nie niższej niż M5; zbyt gruba lub nierównomierna warstwa może prowadzić do osiadania i spękań.

Również przestrzeganie minimalnej szerokości spoin (zazwyczaj 10–15 mm) oraz kontrola osadzania bloczków „na mijankę” — tak, by zachodziły na siebie co najmniej o 1/3 długości bloczka — pozwalają zapewnić solidność konstrukcji. Należy zwrócić szczególną uwagę na dokładne wypełnianie spoin pionowych i poziomych, co ogranicza ryzyko powstawania mostków termicznych i przepuszczania wilgoci przez fundamenty.

Prace wykonywane podczas niskich temperatur nie powinny być prowadzone z użyciem zaprawy, jeśli woda w niej ma poniżej +5°C, a bloczki należy odpowiednio zabezpieczyć przed przemarzaniem — np. przy pomocy folii lub mat do przykrycia.

Po ułożeniu pierwszej warstwy kluczowa jest regularna kontrola wymiarów przy wykorzystaniu niwelatora lub poziomicy laserowej, by uniknąć kumulowania się błędów w kolejnych warstwach. Staranność w tym etapie umożliwia bezproblemowe i trwałe wznoszenie następnych części ścian budynku.

Ile kosztują bloczki fundamentowe i ile ich potrzeba na dom jednorodzinny?

Cena bloczków fundamentowych w 2024 roku waha się od 3,50 do 6,50 zł za sztukę, w zależności od producenta, rozmiaru (najpopularniejsze to 38x24x12 cm) oraz miejsca zakupu. Na przeciętny dom jednorodzinny o powierzchni użytkowej 120-160 m² i tradycyjnych wymiarach fundamentów (szerokość ławy ok. 40 cm, obrys budynku ok. 40-50 metrów) potrzeba zwykle od 1200 do 1800 sztuk bloczków. Przekłada się to na koszt całkowity rzędu 4200-11 700 zł netto, bez transportu i robocizny.

Potrzebna liczba bloczków wynika z kubatury fundamentu, którą ustala się na podstawie projektu budynku – bierze się pod uwagę długość, głębokość i wysokość ścian fundamentowych oraz fakt, czy bloczki układane są w jednej, czy dwóch warstwach. Bloczki sprzedawane są na sztuki, ale często przelicza się je na metry kwadratowe lub metry bieżące ściany fundamentowej. Przy typowej grubości ściany fundamentowej 24 cm i wysokości 50-80 cm, na jeden metr bieżący ściany potrzeba zwykle 12-18 bloczków.

Zestawienie kosztów i zapotrzebowania na bloczki fundamentowe ilustruje poniższa tabela:

Dysproporcje w zapotrzebowaniu wynikają m.in. z wysokości fundamentu oraz ewentualnych podcieni czy nieregularnego kształtu budynku. Do podanych kwot trzeba doliczyć również koszt zaprawy oraz możliwe odpady przy docinaniu bloczków.