Instalację fotowoltaiki trzeba zgłosić przed jej podłączeniem do sieci energetycznej – to wymóg prawny. Zgłoszenie jest konieczne niezależnie od wielkości instalacji, jeśli wytwarzana energia ma być wykorzystywana w domu lub odsprzedawana do sieci. Sprawdź, jak przebiega procedura i kiedy nie wolno jej pominąć.
Kiedy trzeba zgłosić instalację fotowoltaiki do operatora sieci?
Zgłoszenie instalacji fotowoltaicznej do operatora sieci jest niezbędne przed rozpoczęciem podłączania mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej – bez tego nie można legalnie oddawać energii do sieci. Należy tego dokonać po zakończeniu montażu instalacji, ale przed jej uruchomieniem i rozpoczęciem eksploatacji. Przepis dotyczy zarówno nowych instalacji, jak i rozbudowy istniejących mikroinstalacji fotowoltaicznych w przypadku zwiększenia ich mocy.
Zgłoszenia musi dokonać właściciel instalacji lub upoważniony przez niego instalator, nie później niż w dniu planowanego przekazania instalacji do użytku. Operatorzy sieci oczekują, że zgłoszenia będą składane w formie papierowej lub elektronicznej wraz z kompletem dokumentów – w przeciwnym razie rozpatrzenie wniosku się opóźni. Do chwili oficjalnego zatwierdzenia zgłoszenia przez operatora nie wolno oddawać energii elektrycznej do sieci, nawet jeśli instalacja jest już gotowa do pracy. W przypadku instalacji o mocy przekraczającej 50 kW konieczne jest już nie tylko samo zgłoszenie, ale pełna procedura uzyskania warunków przyłączenia.
Jak wygląda procedura zgłoszenia mikroinstalacji fotowoltaicznej?
Aby zgłosić mikroinstalację fotowoltaiczną do operatora sieci dystrybucyjnej, należy wypełnić odpowiedni formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie OSD właściwego dla danej lokalizacji. Do zgłoszenia niezbędne są dane właściciela, lokalizacja mikroinstalacji, najważniejsze parametry techniczne oraz informacje o liczniku.
Zgłoszenie powinno zostać złożone przed uruchomieniem mikroinstalacji – najczęściej drogą elektroniczną poprzez dedykowane platformy lub osobiście w punktach obsługi operatora. Operator potwierdza przyjęcie zgłoszenia i informuje o ewentualnych brakach lub konieczności uzupełnienia dokumentacji.
Gdy mikroinstalacja zostanie zgłoszona, operator przeprowadza ocenę techniczną i formalną. Sprawdzana jest zgodność urządzeń z krajowymi normami, kompletność przedstawionych dokumentów oraz możliwość technicznego przyłączenia do sieci. Po pozytywnej weryfikacji instalacja jest rejestrowana, a operator zleca wymianę licznika na dwukierunkowy – dopiero wtedy można przekazywać nadwyżki energii do sieci.
Jakie dokumenty są potrzebne do zgłoszenia instalacji fotowoltaicznej?
Do zgłoszenia instalacji fotowoltaicznej niezbędne są konkretne dokumenty wymagane przez operatora sieci dystrybucyjnej. Najważniejsze z nich to wniosek zgłoszeniowy, który zwykle wypełnia się na udostępnionym przez operatora formularzu, oraz schemat elektryczny instalacji podpisany przez uprawnionego elektryka.
Dodatkowo wymagane są: kopia świadectwa kwalifikacji osoby montującej (tzw. SEP), potwierdzenie legalizacji licznika dwukierunkowego lub zgoda na jego wymianę, oraz dokument potwierdzający tytuł prawny do nieruchomości (np. akt własności lub umowa najmu). Operator może żądać także oświadczenia o zgodności instalacji z normami technicznymi oraz kopii certyfikatu lub karty katalogowej inwertera i paneli.
W większości przypadków konieczne jest również dołączenie planu sytuacyjnego z lokalizacją instalacji na działce budowlanej. W praktyce wymagane dokumenty mogą się nieznacznie różnić w zależności od operatora, dlatego dobrze jest sprawdzić aktualne wytyczne na stronie wybranej firmy dystrybucyjnej. Pełna i poprawnie przygotowana dokumentacja zdecydowanie przyspiesza proces rejestracji mikroinstalacji.
Czy zawsze trzeba zgłaszać instalację fotowoltaiki, czy są wyjątki?
Zgłoszenie instalacji fotowoltaicznej do operatora sieci jest wymagane w niemal każdym przypadku, jednak prawo przewiduje nieliczne wyjątki. Zgłoszenia nie wymaga instalacja pracująca wyłącznie w trybie off-grid (pozbawiona jakiegokolwiek połączenia z publiczną siecią elektroenergetyczną) oraz niewielkie instalacje o mocy poniżej 50 kW przeznaczone tylko do zasilania wewnętrznych potrzeb budynku bez przekazywania energii do sieci.
Wyjątki te nie mają zastosowania w przypadku mikroinstalacji przyłączanych do sieci – bez względu na moc, także te najmniejsze muszą być zgłoszone, jeśli mają być podłączone pod operatora. Brak zgłoszenia dotyczy więc wyłącznie instalacji, która pełni funkcję tylko autonomicznego źródła prądu, bez technicznej możliwości oddania energii do sieci.
Podczas planowania instalacji bazującej na magazynowaniu energii, która nawet potencjalnie może być podłączona do sieci (na przykład przez przełącznik lub stycznik), trzeba pamiętać, że formalnie także taka instalacja wymaga zgłoszenia.
Co grozi za brak zgłoszenia instalacji fotowoltaicznej?
Za brak zgłoszenia instalacji fotowoltaicznej do operatora grożą konsekwencje prawne i finansowe. Przede wszystkim naruszony zostaje obowiązek ustawowy związany z Prawem energetycznym, co wiąże się z możliwością nałożenia kary pieniężnej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki – w skrajnych przypadkach jej wysokość może sięgnąć aż 1 mln zł.
Właściciel instalacji, która nie została zgłoszona, naraża się na odłączenie od sieci elektroenergetycznej. Operator w takiej sytuacji może odmówić odbioru energii wyprodukowanej w mikroinstalacji. Brak formalnego zgłoszenia uniemożliwia ponadto korzystanie z systemów opustów, rozliczeń net-billingowych oraz udział w programach wsparcia i dotacji, ponieważ spełnienie wymogów zgłoszeniowych jest absolutnie niezbędne do uzyskania tych korzyści.
Nieuregulowana sytuacja instalacji może prowadzić także do sankcji technicznych, jak np. wstrzymanie procedur przyłączeniowych czy przymusowy demontaż nielegalnie podłączonych urządzeń. Operator sieci nie będzie zobowiązany do usuwania awarii ani napraw szkód powstałych w wyniku korzystania z niezgłoszonej instalacji, tym samym użytkownik traci dostęp do systemu ochrony i wsparcia technicznego. Odpowiedzialność za prawidłowe zgłoszenie zawsze ponosi właściciel nieruchomości – jest to niezależne od tego, czy montaż wykonał samodzielnie, czy zlecił realizację firmie zewnętrznej.
Ile czasu trwa rozpatrzenie zgłoszenia przez operatora?
Czas rozpatrzenia zgłoszenia instalacji fotowoltaicznej przez operatora systemu dystrybucyjnego wynosi zazwyczaj 30 dni kalendarzowych od otrzymania kompletnego wniosku. Ten termin został określony w ustawie Prawo energetyczne (art. 7 ust. 8d). W praktyce, jeśli dołączone są wszystkie wymagane dokumenty i nie występują braki formalne, jest on zwykle dotrzymywany.
W przypadku niekompletnego zgłoszenia operator ma prawo wezwać zgłaszającego do uzupełnienia braków, a liczony czas na rozpatrzenie zostaje wstrzymany do momentu doręczenia dokumentów. Decyzja o przyłączeniu, potwierdzenie zgłoszenia lub wniesienie uwag przekazywane są przez operatora pisemnie lub elektronicznie, zgodnie z przepisami.
W okresach zwiększonej liczby zgłoszeń, termin ten może się nieco wydłużyć, jednak przekroczenie 30 dni jest podstawą do złożenia reklamacji.
